مطالعه بزرگ و آینده نگر "برنامه سلامت سالمندی بوشهر" با هدف تعیین عوامل مختلف موثر بر سلامت سالمندان و شیوع آنها با هدف فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری پزشکان، سیاست گذاران، مدیران برنامه های بهداشتی و خود سالمندان و برداشتن گام های جدی در جهت پیشگیری از وقوع خطرات ناشی از بروز مشکلات دوران سالمندی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان و جلوگیری از تحمیل بار مالی به اقتصاد خانواده ها و جامعه طراحی شده است.
از آنجایی که تعداد بیماران مراجعه کننده برای دریافت خدمات ارتوپدی/ تروما دچار شکستگی معمولاً زیاد بوده و ممکن است ارزیابی با استفاده از مدلهای سنتی در کلینیکهای ارتوپدی برای تمامی این افراد میسر نباشد، استفاده از مدلی متفاوت با محوریت پرستاران آموزش دیده برای ارزیابی این دسته از بیماران، ارجاع آنها برای انجام آزمونهای دنسیتومتری استخوان (در صورت لزوم)، استفاده از پروتکلهای مورد تایید و نیز اعمال مداخلات درمانی میتواند فرصت مناسبی برای ارائه پوشش خدمتی جامع و اثربخش به این گروه از افراد باشد. از این رو برنامه ی Fracture Liaison Services (FLS) به عنوان یک مدل مراقبتی هزینه-اثربخش و به عنوان یک مدل انتخابی برای بکارگیری در بیمارستان ها و درمانگاه های سرپایی و با هدف درمان بیمارانی که به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگیهای اولیه شده اند طراحی شده و در بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجراست. در این برنامه خدمات متعددی از قبیل تشخیص پوکی استخوان، بررسی علل ثانویه ی پوکی استخوان، بررسی خطر سقوط و پیشگیری از آن ( عنوان مهمترین عامل شکستگی در سالمندان)، درمان استئوپروز و پیگیری آن و سایر اقدامات مرتبط انجام می گیرد. از این رو کشور ما نیز همگام با بسیاری از کشورها اقدام به بومی سازی و راه اندازی این خدمت نموده است.
نظام ثبت به هدف پاسخگویی به سوالات بالینی نظیر شیوع، مرگ و میر، هزینه و ... استقرار می یابد. نظام ثبت استئوپروز برنامه ای به منظور جمع آوری نظام مند داده ها از کلینیک ها و مراکز درمانی و تشخیصی مرتبط با استئوپروز است. این برنامه با مشارکت اداره بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین شده است.
تشخیص و درمان بیماران مبتلا به استئوپروز نیازمند بررسی، معاینه و پیگیری دقیق این بیماران است که این شرایط با بهره گیری از سیستم ثبت، آگاهی از میزان تبعیت بیماران از درمان، میزان بروز عوارض ناشی از استئوپروز و پیگیری تاثیرات ناشی از درمان امکان پذیر است. راه اندازی نظام ثبت استئوپروز میتواند کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد. از این رو با تاسیس و استقرار نظام ثبت بیماران مبتلا به استئوپروز میتوان شواهدی از عملکرد مبتنی بر شواهد، مداخلات صورت گرفته و تاثیرات آن، اطلاع از نحوه ارایه خدمات و پیامدهای آن فراهم آورد.
سامانه ثبت استئوپروز شامل 23 پرسشنامه با عناوین «وضعیت اجتماعی-اقتصادی»، «سبک زندگی»، «فعالیت فیزیکی»، «مواجهه با نور خورشید»، «تاریخچه باروری (مختص زنان)»، «تاریخچه پزشکی و مصرف داروها»، «دادههای آزمایشگاهی»، «داروهای مصرفی»، «تشخیص استئوپروز»، «درمان استئوپروز و پایبندی به آن»، «سابقه شکستگی و ارزیابی خطر سقوط»، «BMD»، «FRAX»، «معاینه بالینی»، «پیامد بستری/ پیامد مرگ»، «کمردرد»، «سلامت عضلانی»، «سابقه بستری»، «نگرش درباره استئوپروز»، «آگاهی در خصوص استئوپروز»، «عملکرد مرتبط با استئوپروز»، «کیفیت زندگی» و «بسامد خوراک» است.
استئوپروز (پوکی استخوان) با کاهش تراکم و کیفیت استخوان همراه است. بدلیل کاهش تراکم بافت استخوانی، استخوان شکننده شده و خطر شکستگی در این بیماران به شدت افزایش می یابد. در راستای رویارویی با این معضل بهداشتی و استفاده بهینه از منابع موجود، داشتن اطلاعاتی کامل در خصوص شیوع این بیماری و نیز عوامل خطر آن در کشور ضروری می نماید. در طی سالهای گذشته مطالعات پراکنده ای روی شیوع استئوپروز و سارکوپنی انجام شده اما نتایج قابل تعمیم به کشور نبوده و اگرچه حدود 26 درصد از جمعیت کشور روستا نشین هستند ، این مطالعات جمعیت روستایی را شامل نشده است. در خصوص استئوپروز بزرگترین مطالعه در سال 1379 و در جمعیت شهری پنج مرکز استان منتخب انجام شد که در آن 50 درصد مردان و 70% زنان بالای 50 سال دچار کاهش تراکم استخوان بوده اند. با توجه به گذشت سال های زیادی از اجرای فاز قبلی مطالعه ی چند مرکزی آیموس، بروز رسانی اطلاعات در خصوص طراحی مداخلات مناسب و نیز دسترسی به اطلاعات قابل تعمیم به جمعیت کشور ( اعم از شهری و روستایی) مورد نیاز بود لذا مطالعه ی آیموس با هدف بررسی شیوع این معضلهای بهداشتی و نیز عوامل خطر مرتبط در جمعیت شهری و روستایی کشور طراحی شد.