سامانه ها
بسیاری از بیماران بخصوص بعد از شکستگی استخوان لگن، توانایی زندگی مستقل را از دست میدهند . نرخ مرگ نیز در بیماران بالای ۶۰ سال با شکستگی لگن ناشی از ترومای خفیف، در اولین سال بعد از شکستگی تا ۳ برابر ببیشتر از افرادی است که در همین رده سنی قرار داشته و دچار شکستگی نشدهاند و این میزان در افراد با سایر انواع شکستگیها به ۲ برابر میرسد .
لازم است بدانیم که بعد از بروز اولین شکستگی، خطر بروز شکستگیهای بعدی به اندازه ۲ تا ۳ برابر افزایش مییابد و این افزایش خطر در شکستگی مهرهای حتی به ۴ برابر نیز میرسد. مطابق شواهد علمی موجود تقریبا نیمی از شکستگی های استخوان ران در کسانی رخ میدهد که قبلا دچار یک شکستگی بوده اند.
بنابر این بنظر میرسد با ارزیابی سهم کوچکی از جمعیت که میتوانند برای کاهش خطر شکستگی مجدد مورد مداخله قرار گیرند، میتوان از بروز تعداد زیادی از شکستگی های ثانویه جلوگیری نمود که این رویکردمی تواند کاهش چشمگیری در بار اقتصادی وارده به سیستم بهداشتی و افزایش کیفیت زندگی مبتلایان داشته باشد. از این رو طراحی و پیاده سازی نظام پیشگیری از شکستگی های ثانویه، به عنوان یک رویکرد مناسب در کاهش موارد شکستگی پیشنهاد شده است (۲). در پاسخ به این نیاز، برنامه ی خدمات یکپارچه شکستگی (Fracture Liaison Services FLS)، به عنوان یک مدل مراقبتی منتخب برای بکارگیری در بیمارستان ها در بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجراست که خدمات متعددی به بیماران گروه هدف ارائه میدهد. در ایران نیز تاکنون چندین مرکز ارائه خدمات در کشور مستقر شده اند.
عوامل متعددی در ابتلا به پوکی استخوان و بروز شکستگی های استخوانی نقش دارند. برخی از این عوامل مانند ورزش و فعالیت بدنی، رژیم غذایی و استعمال سیگار و دخانیات، قابل تغییر و اصلاح پذیر هستند. برخی عوامل دیگر مانند سابقه خانوادگی پوکی استخوان، سن شروع یائسگی و ابتلا فرد به سایر بیماریها مانند آرتریت روماتوئید، غیر قابل تغییر میباشد.
از آنجا که با تشخیص بهموقع این بیماری قبل از شکستگی و با درمان زودهنگام و مدیریت درمان بیماران میتوان از پوکی استخوان جلوگیری کرد، انجام تست خودارزیابی خطر پوکی استخوان میتواند به شما آگاهی لازم از نظر وضعیت خطر ابتلا به پوکی استخوان را ارائه کند.
لینک سامانه خود ارزیابی پوکی استخوان
تشخیص و درمان بیماران مبتلا به استئوپروز نیازمند بررسی، معاینه و پیگیری دقیق این بیماران است که این شرایط با بهرهگیری از سیستم ثبت، آگاهی از میزان تبعیت بیماران از درمان، میزان بروز عوارض ناشی از استئوپروز و پیگیری تاثیرات ناشی از درمان امکانپذیر است. از این رو با تاسیس و استقرار نظام ثبت بیماران مبتلا به استئوپروز میتوان شواهدی از عملکرد مبتنی بر شواهد، مداخلات صورت گرفته و تاثیرات آن، اطلاع از نحوه ارائه خدمات و پیامدهای آن فراهم آورد. همچنین دادههای به دست آمده از نظام ثبت استئوپروز برای طراحی استاندارد خدمات و ارزیابی تاثیر و هزینه-اثربخشی آنها مورد استفاده قرار میگیرد.
نظام ثبت به هدف پاسخگویی به سوالات بالینی نظیر شیوع، مرگ و میر، هزینه و … استقرار مییابد و برنامهای به منظور جمع آوری نظام مند دادهها از کلینیکها و مراکز درمانی و تشخیصی مرتبط با استئوپروز است.
کلسیم یکی از مهمترین و اصلیترین مواد سازنده اسکلت بدن است. کلسیم برای عملکرد اعصاب و عضلات ضروری است. به علاوه کلسیم موجود در استخوانهای بدن به عنوان ذخیرهای برای حفظ سطح کلسیم خون عمل میکند. به طوری که اگر سطح کلسیم خون از حدی کمتر بشود، کلسیم ذخیره شده در استخوانها آزاد شده و وارد جریان خون میشود.
با افزایش سن، توانایی بدن در جذب کلسیم موجود در مواد غذایی خورده شده از طریق رودهها کاهش مییابد. از این رو لازم است با مصرف بیشتر مواد غذایی حاوی کلسیم، کمبود کلسیم مورد نیاز بدن جبران شود.