مطالعه‌ی کشوری آیموس
استئوپروز (پوکی استخوان) با کاهش تراکم و کیفیت استخوان همراه است. بدلیل کاهش تراکم بافت استخوانی، استخوان شکننده شده و خطر شکستگی در این بیماران به شدت افزایش می یابد. در راستای رویارویی با این معضل بهداشتی و استفاده بهینه از منابع موجود، داشتن اطلاعاتی کامل در خصوص شیوع این بیماری و نیز عوامل خطر آن در کشور ضروری می نماید.
درباره مطالعه
مطالعات چند مرکزی استئوپروز ایرانیان (IMOS) مجموعه ای از پیمایش های مبتنی بر جمعیت می باشند که در ایران به صورت مقطعی به منظور برآورد شیوع پوکی استخوان و عوامل خطر آن انجام شده اند. این مطالعات به عنوان بخشی از برنامه کشوری عضلانی-اسکلتی و با همکاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال های 1380، 1384 ، 1390 و 1401 در کشور اجرا شده است.
آخرین پیمایش آیموس در سال 1401با هدف تخمین شیوع پوکی استخوان و طیف وسیعی از عوامل تعیین کننده آن برای اولین بار در نمونه ای معرف جمعیت شهری و روستایی ایران انجام شد. علاوه بر این، در این دوره شیوع سارکوپنی نیز به عنوان یکی دیگر از مشکلات شایع سلامت سالمندان بررسی شده است. برای نمونه گیری از افراد 50 سال و بالاتر از چارچوب نمونه گیری مطالعه ی بررسی عوامل خطر بیماری غیرواگیر(STEPS 2020) استفاده شده است.
اهداف مطالعه
تعیین شیوع استئوپروز در جمعیت ایرانی کشور به تفکیک جنسیت و مناطق شهری و روستایی
تعیین شیوع سارکوپنی در جمعیت ایرانی کشور به تفکیک جنسیت و مناطق شهری و روستایی
تعیین شیوع کمبود ویتامین دی در جمعیت ایرانی کشور به تفکیک جنسیت و مناطق شهری و روستایی
تعیین عوامل مرتبط با استئوپروز و سارکوپنی در کشور
فرآیند اجرای مطالعه
نمونه گیری
در مطالعه آیموس از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. ابتدا با استفاده از عوامل خطر بالقوه پوکی استخوان مانند وضعیت تغذیه، شاخص شهرنشینی، شاخص ثروت، وضعیت فعالیت بدنی و مصرف انرژی روزانه، 31 استان کشور به پنج لایه همگن طبقه بندی شدند. یک یا دو استان از هر قشر به طور تصادفی متناسب با اندازه جمعیت بالای 50 سال آن قشر برای مطالعه انتخاب شدند. بر این اساس استان‌های تهران، اصفهان، مازندران، آذربایجان غربی، خراسان شمالی، فارس، کرمانشاه و خوزستان برای مطالعه انتخاب شدند. در مجموع تعداد 1450 نفر شرکت کننده در هر دو جنس وارد مطالعه شدند.
پرسشنامه ها
پرسشنامه های دموگرافیک (سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شغل، وضعیت تاهل و نوع بیمه)، فعالیت بدنی، مصرف سیگار، تشخیص پوکی استخوان، پیروی از درمان پوکی استخوان، سابقه شکستگی و پوکی استخوان، ارزیابی خطر سقوط، کمر درد (پرسشنامه اصلاح شده Oswestry)، سابقه باروری زنان ، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، دانش در مورد پوکی استخوان، سابقه پزشکی و مصرف داروها، کیفیت زندگی (پرسشنامه 12 موردی فرم کوتاه سلامت (SF-12))، استفاده از خدمات سلامت، پرسشنامه بسامد غذا
معاینات فیزیکی
اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک، فشار خون، اندازه‌گیری ضربان قلب، سنجش سرعت راه رفتن، قدرت عضلانی، تست نشستن برخواستن
آزمایش های بیوشیمیایی
گلوکز پلاسمای ناشتا (FPG)، پروفایل چربی، کراتینین، آلانین ترانس آمیناز (ALT)، هموگلوبین A1C (HbA1C)، کلسیم، فسفر، ویتامین D، هورمون محرک تیروئید (TSH)، هورمون پاراتیروئید (PTH)، آلبومین، کراتینین
سنجش تراکم استخوان
BMD با استفاده از DXA در مهره های کمری (L1 تا L4) ، کل ران و گردن فمور
ارزیابی ترکیب کل بدن توسط DXA
اسکن ارزیابی شکستگی‌های مهره‌ای
فراخوان جلب همکاری
مرکز تحقیقات استئوپروز از ایده های پژوهشی اساتید، پزشکان، دانشجویان و پژوهشگران علاقه مند جهت استفاده از داده های مطالعه ی آیموس استقبال می کند.
راه های ارتباط:
ارسال نظر