پوکی استخوان در ایرانیان: تهدیدی خاموش برای سلامت سالمندان ایران
استخوان‌های ما، ستون‌های محکم بدنمان، در طول زمان به طور طبیعی ضعیف می‌شوند. اما این ضعف طبیعی می‌تواند به پوکی استخوان تبدیل شود، بیماری ای که استخوان‌ها را شکننده و مستعد شکستگی‌های دردناک و ناتوان‌کننده می‌کند.
مطالعه مرور نظام‌مند جدیدی که در مجله “دیابت و اختلالات متابولیک” منتشر شده، زنگ خطر را در مورد شیوع بالای پوکی استخوان در بین افراد مسن در ایران به صدا در آورده است. بر اساس این مطالعه، تقریباً از هر ۳ زن بالای ۵۰ سال در ایران و از هر ۴ مرد ۱ نفر به این بیماری مبتلا هستند (شیوع ۳۸ درصدی برای زنان و ۲۵ درصدی برای مردان بالای ۵۰ سال). شیوع بالای پوکی استخوان در جمعیت سالمندان نشان‌دهنده یک تهدید جدی برای سلامت عمومی به ویژه در میان افراد مسن است.
پوکی استخوان، که به عنوان “بیماری خاموش” نیز شناخته می‌شود، اغلب بدون علامت باقی می‌ماند تا زمانی که یک شکستگی ناگهانی رخ دهد. این شکستگی‌ها می‌توانند منجر به درد شدید، ناتوانی، از دست دادن استقلال و حتی مرگ شوند.
عوامل خطر پوکی استخوان
عوامل متعددی در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارند، از جمله:
- کمبود کلسیم و ویتامین D: این مواد مغذی برای حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها ضروری هستند.
- عدم فعالیت بدنی: ورزش منظم به تحریک تولید سلول‌های استخوانی جدید و حفظ تراکم استخوان کمک می‌کند.
- مصرف سیگار: سیگار کشیدن به طور مستقیم به ضعیف شدن استخوان‌ها و افزایش خطر پوکی استخوان می‌انجامد.
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان: اگر سابقه خانوادگی این بیماری را دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستید.
- جنسیت: زنان به طور طبیعی استخوان‌های نازک‌تر از مردان دارند و بعد از یائسگی، تراکم استخوان آنها به سرعت کاهش می‌یابد.
پیشگیری از پوکی استخوان
با وجود نگران‌کننده بودن این آمار، خبر خوب این است که پوکی استخوان قابل پیشگیری و درمان است. با انجام برخی از تغییرات ساده در سبک زندگی، می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی کاهش دهید:
- مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D: لبنیات، سبزیجات برگدار و ماهی‌های چرب منابع خوبی از کلسیم هستند. نور خورشید و مکمل‌ها نیز می‌توانند به تامین ویتامین D مورد نیاز بدن کمک کنند.
- ورزش منظم: حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در اکثر روزهای هفته را هدف قرار دهید. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و رقص گزینه‌های مناسبی هستند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن به طور مستقیم به ضعیف شدن استخوان‌ها و افزایش خطر پوکی استخوان می‌انجامد.
- معاینه منظم توسط پزشک: پزشک شما می‌تواند با انجام آزمایشات تراکم استخوان، خطر ابتلا به پوکی استخوان را در شما ارزیابی کند و در صورت نیاز، درمان مناسب را تجویز نماید.
منبع
Fahimfar, N., Hesari, E., Mansourzadeh, M.J. et al. Prevalence of osteoporosis in the Iranian population: a systematic review and meta-analysis. J Diabetes Metab Disord (۲۰۲۳).
