مرکز تحقیقات استئوپروز در ابتدا به عنوان گروه تحقیقات پوکی استخوان در سال 1378 در مجموعه مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران شکل گرفت و با بهرهمندی از اعضای هیأت علمی و پژوهشگران توانمند طی بیشتر از یک دهه مطالعات زیادی در زمینه پوکی استخوان، بعنوان شایعترین بیماری استخوان در کشور انجام داده است. با توجه به پژوهش ها و تلاش های فراوان این گروه، بعد از تصویب پژوهشکده بیماری های غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات استئوپروز از اردیبشهت ماه 1389 به عنوان یکی از مراکز تحقیقاتی مصوب پژوهشکده غدد فعالیت های خود را از سرگرفته است.
از مهمترین اقدامات این مرکز اجرای طرح جامع پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان در کشور بصورت چند مرکزی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پنج مرکز تحقیقات از دانشگاه های علوم کشور (تهران ، شیراز، مشهد، تبریز و بوشهر) بوده است. در این طرح تراکم معدنی استخوان (BMD ) و سطح سرمی ویتامین- د (بعنوان یک عامل مهم اثر گذار بر تراکم استخوان) در کنار سایر عوامل مؤثر بر سلامت استخوان ها در بیش از 6000 نفر از بالغین ایرانی سنجیده شد، که این پروژه را به صورت بزرگترین طرح تحقیقاتی در خاور میانه درآورد. با توجه به ایجاد همفکری و همکاری صمیمانه و ایجاد ارتباطات نزدیک مسئولین، اساتید و پژوهشگران درگیر در طرح جامع پوکی استخوان از سراسر کشور، از جمله دستاورد های اساسی و مهم این طرح راه اندازی شبکه تحقیقاتی پوکی استخوان در ایران از دیگر اقدامات گروه استئوپوروز بوده است.
این شبکه که ابتدا برای راه اندازی در 5 منطقه اصلی طراحی شده بود، اکنون به مناطق بیشتری از کشور نیز گسترش یافته است. پیگیری اهداف اولیه طرح جامع پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان و پایش بیماری در این مناطق، ارایه راهکارهای درمانی به سیستمهای بهداشتی و مردم، گسترش زمینه تحقیقات، هماهنگ با آخرین تلاشهای تحقیقاتی سراسر دنیا در رابطه با پوکی استخوان، از تلاشها و خدمات این شبکه بوده است.
از دیگر اقدامات مهم این مرکز طراحی و به مرحله اجرا رساندن "طرح غنی سازی مواد غذایی با ویتامین-د" است، به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در پیشگیری و درمان کمبود ویتامین- د. بخصوص که کمبود این ویتامین یکی از عوامل زمینه سازی بروز پوکی استخوان در کودکان و جوانان در سنین رشد می باشد.
لازم به ذکر است که با دارا بودن دو بخش سنجش تراکم استخوان و راه اندازی کلینیک های پوکی استخوان علاوه بر اداره بالینی و تحقیقاتی در زمینه پوکی استخوان، این مرکز تلاش نموده تا بهترین خدمات را برای ارائه به بیماران مبتلا به پوکی استخوان را در کشور فراهم نماید.
آموزش، یکی دیگر از ارکان مهم فعالیت های این مرکز می باشد. به همین منظور سعی شده تا در سطوح مختلف برای عموم و کادر بهداشتی – درمانی، گردهمایی و سمینار های جامعی را برگزار نماید. در این راستا مجموعههایی از جزوات، بروشورها و راهنماهای بالینی برای بیماران و پزشکان تهیه شده و در اختیار همگان قرار گرفته است.
با توجه شیوع پوکی استخوان و اهمیت آن در کشور، دست اندرکاران را برآن داشت که در جهت رفع معضلات بیماران مبتلا به پوکی استخوان، در حال و آینده، اقدام به تاسیس انجمن پوکی استخوان نمایند. همچنین راه اندازی مجله بین الملی پوکی استخوان، گامی دیگر در جهت گسترش مرزهای دانش در رابطه با این بیماری بوده است. عضویت در "بنیاد بین المللی پوکی استخوان(IOF)" و برقراری ارتباط علمی با سازمانها و مراکز مختلف بین المللی درگیر در تحقیقات و فعالیت های بالینی در زمینه پوکی استخوان، از دیگر اقدامات این مرکز بوده است.
امید است که این مرکز همچنان در زمینه ارتقاء سلامت جامعه و افزایش دانش گام های بیشتری بردارد.